فیشر آنال یا شقاق چیست؟

شقاق مقعد عبارت است از پارگی یا شکاف در ناحیه مقعد. این بیماری در تمام سنین و حتی در شیرخواران هم رخ می دهد.
شقاق معمولاً به دنبال یبوست و دفع مدفوع قطور و سفت وگاهی به دنبال اسهال شدید رخ میدهد. شقاق توسط معاینه بالینی پزشک و مشاهده مقعد تشخیص داده می شود. بعد از بهبود از مرحله دردناک شدید، دیدن روده بزرگ با کولونوسکوپی خصوصاً درافرادبالای 50 سال و در مواردی که خونریزی داشته اند توصیه می شود.

 علائم شقاق

درد شدید به هنگام عبور مدفوع سخت یا حجیم که گاهی تا یک ساعت نیز طول می کشد و درد دوباره با اجابت مزاج بعدی برمی گردد.

درد به هنگام نشستن روی یک جسم سخت بروز می کند. وجود رگه هایی از خون در لباس زیر و یا پوشک بچه و خارش اطراف مقعد نیز وجود دارد.
کودکان ممکن است از اجابت مزاج امتناع کنند.

عوامل تشدید کننده بیماری

1-یبوست
2-بارداری های متعدد
3-بیماری کرون
4-بیماری های نقص ایمنی
5-رابطه جنسی از مقعد

پیشگیری:

با اقدامات زیر از بروز شقاق جلوگیری کنید:

1- آب یونیزه قلیایی
مصرف آب یونیزه قلیایی حداقل به میزان 8 تا 10 لیوان در روز اثر فوق العاده ای در پیشگیری و درمان یبوست دارد.

آب یونیزه قلیایی با حذف رسوبات روده ای و کمک به اجابت مزاج نقش مهمی در درمان یبوست دارد.

2- رژیم غذایی قلیایی
مصرف رژیم غذایی قلیایی (مراجعه به سایت برای اطلاعات بیشتر) که شامل 80 درصد مواد غذایی قلیایی است نه تنها سلامت را تضمین می کند بلکه در پیشگیری و درمان یبوست بسیار موثر است.

3- به هنگام اجابت مزاج فشار بیش از اندازه وارد نیاورید.

عواقب مورد انتظار

اغلب بزرگسالان در عرض 4 تا 6 هفته با درمان خوب می شوند. به نحوی که دیگر به جراحی نیازی نخواهد بود. اغلب شیرخواران و کودکان کم سن، بعد از اقدام درمانی برای شل کردن مدفوع بهبود می یابند.

درمان شقاق

1-توجه داشته باشید که مصرف پمادهای مسکن، ضد التهاب، استروئیدها (مانند هیدروکورتیزون و بتامتازون) و پمادهای ضد بواسیر (آنتی هموروئیدها) در درمان شقاق نقش ندارد.
2-بعد از اجابت مزاج باید مقعد به آرامی با آب ولرم شسته شود. برای برطرف کردن اسپاسم عضلانی و درد در اطراف مقعد می توانید حوله گرم روی محل قرار دهید.
3-نشستن در لگن حاوی آب گرم نیز درد را تخفیف می دهد. ارتقاء آب در لگن باید حدود 20 سانتی متر باشد. روزانه حدود 2 تا 3 بار و هر بار 10 تا 20 دقیقه از این روش استفاده می شود. اضافه کردن صابون مایع و شامپو توصیه نمی شود. نشستن در آب گرم باعث بهبود خون رسانی و شل شدن عضله اسفنکتر شده و به ترمیم آن کمک می کند. قبل از استفاده، لگن را تمیز بشوئید.
4-از نشستن طولانی مدت در دستشویی موقع اجابت مزاج خودداری کنید.
5-مصرف بعضی از نرم کننده های مصنوعی نیز ممکن است به جلوگیری از بروز درد به هنگام اجابت مزاج کمک کنند. البته باید با نظر پزشک مصرف شوند.
6-در صورت بهبود یبوست و رفع اسپاسم عضله اسفنکتر، شقاق عموماً بهبود می یابد. درمان اولیه شامل رفع یبوست و نرم کردن مدفوع و رفع اسپاسم است که با این تمهیدات در بیشتر موارد شقاق بهبود می یابد.

به این نکات توجه کنید:

1-اساس درمان طبی، کم کردن قوام مدفوع است. این کار از طریق تغییرات رژیم غذایی و عوامل افزایش دهنده حجم انجام شده و مصرف آب باید افزایش یابد.
2-نشستن در آب گرم پس از یک اجابت مزاج دردناک ممکن است باعث کاهش علایم و تخفیف اسپاسم شود.
3-هیچ محدودیتی برای فعالیت شما وجود ندارد. علاوه بر این فعالیت بدنی، احتمال یبوست را کاهش می دهد.
4-ترجیحاً باید غذای پر فیبر و مایعات به مقدار فراوان در رژیم گنجانده شده تا از یبوست جلوگیری شود.
5-اگر شما یا فرزندتان علایم شقاق مقعدی دارید، به خصوص دفع خون و یا دردی که علیرغم درمان، ادامه می یابد حتماً به پزشک مراجعه کنید.